Tadeusz Kirchner

(1891 - 1940)

Kapitan Wojska Polskiego, mistrz polski, lekkoatleta. Tadeusz Kirchner urodził się 7 maja 1891 r. w Chwałowicach. Ochrzczony został wraz ze starszą siostrą Józefiną, późniejszą malarką, w kościele parafialnym w Świlczy. Dzieciństwo i wczesną młodość spędzał we dworze Woliczka, gdzie jego rodzina posiadała niewielki majątek ziemski. Tadeusz kończył gimnazjum we Lwowie w 1910 i rozpoczął studia na Wydziale Architektury Politechniki Lwowskiej. Tam zastał go wybuch I wojny światowej. Po mobilizacji trafił do szkoły oficerskiej, a następnie do służby liniowej jako oficer saperów. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pozostał w wojsku. Wziął udział w wojnie polsko-ukraińskiej (1919 r.) i polsko–bolszewickiej (1920 r.) służąc najpierw w batalionie saperów w Przemyślu, później w grupie inżyniersko-fortyfikacyjnej we Lwowie. Po zakończeniu działań wojennych pozostawał nadal w służbie w jednostkach saperskich (tj. w 9. i 6. pułku saperów). W roku 1928 został awansowany do stopnia kapitana. W kolejnych latach pracował w zarządzie lwowskich fortyfikacji. Będąc oficerem Wojska Polskiego, równocześnie rozwijał swojej sportowe pasje w dyscyplinach lekkiej atletyki. Już wiosną i latem 1920 r. przygotowywał się z grupą niedoszłych polskich olimpijczyków do startu na igrzyskach w Antwerpii. Niestety, ofensywa bolszewicka pokrzyżowała te palny. Podczas pierwszych mistrzostw Polski w lekkoatletyce, jesienią 1920 r. we Lwowie, zdobył medale w czterech konkurencjach: skok wzwyż (złoto), rzut oszczepem (srebro), rzut dyskiem i pchnięcie kulą (brąz). W karierze zwodniczej reprezentował barwy „Czarnych” Lwów. Po wybuchu II wojny światowej w 1939 r i agresji sowieckiej na Polskę został aresztowany przez NKWD i trafił do obozu jenieckiego w Starobielsku. Wiosną 1940 r. kpt. Tadeusz Stanisław Kirchner został rozstrzelany w Charkowie-Piatichatkach wraz z innymi polskimi oficerami, więźniami starobielskiego obozu. Artur Szary ©TPŚ (2021)

Józef Kokoszka

(1894 - 1993)

Pułkownik Wojska Polskiego, kawaler orderu Virtuti Militari, żołnierz czterech wojen i więzień obozów koncentracyjnych. Józef Kokoszka urodził się w 1894 r. w Świlczy. Był jednym z pierwszych rzeszowskich strzelców. Przeszedł szlak bojowy I Brygady Legionów w latach 1914-1916. Od listopada 1918 r. włączył się w tworzenie struktur niepodległego Państwa Polskiego i polskiego wojska. Jeszcze jako porucznik 17 Pułku Piechoty Ziemi Rzeszowskiej wziął udział w wojnie polsko-ukraińskiej o granice wschodnie w 1919 roku. Stanął też do walki w wojnie polsko-bolszewickiej w roku 1920 r. Przeżył sowiecką niewolę. Za wzór męstwa i wojskowych cnót został odznaczony srebrnym krzyżem Virtuti Militari. W okresie 20-lecia międzywojennego pozostał w wojsku jako zawodowy oficer. Walczył w kampanii wrześniowej w 1939 roku. Uciekł z obozu jenieckiego i na przełomie 1939 i 1940 r. zaangażował się w prace tworzenia pierwszej konspiracji na Rzeszowszczyźnie. Aresztowany przez Hitlerowców trafił obozu koncentracyjnego, najpierw w Sachsenhausen, później w Dachau. Niezwykły hart ducha i opieka Bożej Opatrzności pozwoliły mu przeżyć piekło kacetu. Po zakończeniu II wojny światowej wrócił do Polski i zamieszkał z rodziną w Warszawie. Pułkownik Kokoszka, jako bohater i weteran czterech wojen, które nawiedziły naszą Ojczyznę w XX wieku, po długim okresie niemieckiej okupacji, a potem sowieckiej dominacji, doczekał wreszcie odzyskania przez Polskę pełnej suwerenności w latach 1989-1990. Zmarł w 1993 r. i został z wojskowymi honorami pochowany na cmentarzu w rodzinnej Świlczy. Artur Szary ©TPŚ (2021)

Stanisław Kubicz

(1908 - 1986)

Profesor nauk medycznych, radiolog, pediatra. Stanisław Kubicz urodził się 5 grudnia 1908 r. w Świlczy jako syn Walentego i Anieli z domu Czach. Jego ojciec należał do najbogatszych gospodarzy i angażował się społecznie, działając we władzach gminy Świlcza. Stanisław miał starszego brata, Józefa Kubicza, lekarza, profesora dermatologii we Wrocławiu oraz siostry: Marię i Zofię. Po ukończeniu szkoły podstawowej w Świlczy i gimnazjum klasycznego w Wilnie Stanisław Kubicz rozpoczął studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie. Dyplom lekarza otrzymał w 1938 roku. Pracę rozpoczął w klinice dziecięcej we Lwowie, którą prowadził znakomity pediatra, profesor Franciszek Groër. Młody medyk brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku jako lekarz szpitala polowego. Podczas okupacji niemieckiej mieszkał w Świlczy, udzielając pomocy lekarskiej mieszkańcom wsi i okolic. Po zakończeniu działań wojennych ożenił się z Anną Kokoszką, córką pułkownika i legionisty Józefa Kokoszki. Po wojnie wyjechał z żoną do Wrocławia. Tam podjął pracę w klinice radiologicznej. Pracując zawodowo i naukowo, w ciągu ośmiu lat uzyskał stopień doktora nauk medycznych. W 1953 r. został służbowo przeniesiony do Warszawy na stanowisko kierownika Zakładu Radiologii i Radioterapii w Instytucie Matki i Dziecka. Dzięki jego staraniom w 1962 roku powstała w Warszawie pierwsza w Polsce Klinika Onkologii Dziecięcej. Był inicjatorem budowy hotelu dla matek chorych dzieci, które przyjeżdżały spoza Warszawy do Kliniki Onkologicznej. Opublikował około 100 prac z zakresu radiologii i onkologii pediatrycznej oraz kilka prac eksperymentalnych i wynalazczych. Uzyskał stopień docenta, a następnie profesora nadzwyczajnego. Był konsultantem krajowym w dziedzinie radiologii dziecięcej oraz konsultantem w sanatorium gruźlicy dziecięcej w Otwocku pod Warszawą. Był członkiem Europejskiego Towarzystwa Radiologii Pediatrycznej z siedzibą w Paryżu. Profesor Stanisław Kubicz świetnie znał języki obce, a zwłaszcza grekę i łacinę. Przetłumaczył z greckiego modlitwę Maimonidesa z Kordoby, której zdanie „Uczyń mnie wstrzemięźliwym we wszystkim, ale nienasyconym w zdobywaniu wiedzy” stało się jego życiowym credo. Jego życiowa i zawodowa postawa stała się wzorem dla dwóch synów, Piotra i Zbigniewa, którzy poszli w ślady ojca i są cenionymi lekarzami. Profesor Kubicz wykształcił wiele pokoleń radiologów. Był człowiekiem wielkiego serca, wszechstronnie utalentowanym, skromnym i wrażliwym na piękno. Mocno związany z Świlczą, udzielał się społecznie. Służył radą i pomocą w rozwiązywaniu licznych problemów. Docierał do ministerstw i instytucji resortowych w Warszawie. Uzyskiwał pieniądze na konieczne inwestycje dla wsi. Pomagał świlczanom w różnorodnych inwestycjach: gazyfikacji wsi, budowie ośrodka zdrowia, przedszkola itp. W 1982 roku Gminna Rada Narodowa uhonorowała profesora Stanisława Kubicza wpisaniem do Księgi Ludzi Zasłużonych dla Gminy Świlcza. Na ziemi, którą otrzymał od ojca wybudował dom, założył sad i często przyjeżdżał do niego z rodziną. Marzył o tym, by po przejściu na emeryturę na stałe zamieszkać w Świlczy. Niestety, nieuleczalna choroba pokrzyżowała jego plany. Zmarł w 21 września 1986 r. Zgodnie z ostatnia wolą, Profesor został pochowany na świleckim cmentarzu. Artur Szary ©TPŚ (2021)